Isıl Özellikler
- Erime Akış İndeksi (Melt Flow Index – MVI): Erimiş polimerlerin akış kolaylığını gösteren değerdir. Malzemenin belirli bir çap ve uzunluktaki ince borudan 10 dakika içinde geçmesi ile ölçüm yapılmıştır.
- Kırılganlık Sıcaklığı (Glass Transition Temperature): Sertlik ve camsı kırılganlık noktasındaki sıcaklığı gösteren değerdir. Bu değer, modelinizi sıcak su veya içecekler ile kullanmak istediğiniz zaman önemlidir. Örneğin PLA kullanarak bir kahve kupası ürettiğinizde, kahvenin sıcaklığı 60ºC’den daha yüksekse kupanın tabanı bükülür veya çöker. ABS ise ortalama 105ºC’ye kadar dayanmaktadır, ancak sıcak sıvılarla veya yiyeceklerle teması halinde ortama kimyasal atık bırakabilmektedir.
- Gevşeme Sıcaklığı (Slumping Temperature): Bu değerin üzerinde 3D modellerde bozulmalar ve deformasyonlar oluşmaya başlar. Eğer ArtıBoyut 3d printer kullanırken olduğu gibi basım alanınız (diğer adıyla yatak) ısıtmalı ise, yatağın sıcaklığı bu değerin altına ayarlanmalıdır.
- Erime Sıcaklığı (Melting Temperature): Bu değerde malzeme erimeye başlar.
- Basım Sıcaklığı (Printing Temperature): Bu sıcaklık değerleri malzeme dökümü için idealdir.
- Yatak Sıcaklığı (Printbed Temperature): Döküm sırasındaki basım alanı (diğer adıyla yatak) sıcaklık değerleridir. ABS ile üretilen büyük ve köşeli modellerde kalkma ve çatlama sorunlarıyla karşılaşıldığı için, yatak ısıtıcılı 3d printer tercih edilmelidir.
PLA ve ABS – Isıl Özellikleri Tablosu | ||||
Isıl Özellikler | PLA | PLA Plus | ABS | ABS Plus |
Erime Akış İndeksi (MVI) | 10.3cm3/10dk | 3.4 cm3/10dk | 9.7cm3/10dk | 15.9cm3/10dk |
Kırılganlık Sıcaklığı | 60-65ºC | 60-65ºC | 105ºC | 108ºC |
Gevşeme Sıcaklığı | 70-80ºC | 70-80ºC | 110-125ºC | 110-125ºC |
Erime Sıcaklığı | 160-190ºC | 160-190ºC | 210-240ºC | 210-240ºC |
Basım Sıcaklığı | 190-220ºC | 205-225ºC | 230-250ºC | 220-260ºC |
Yatak Sıcaklığı | 50-70ºC | 60-80ºC | 80-120ºC | 80-120ºC |
Mekanik ve Fiziksel Özellikler
PLA daha kolay kırılan ve yüzeyi sert bir malzemedir. Büküldüğünde kırılmaya daha meyillidir. PLA ile üretilen 3D modeller kesilebilir, törpülenebilir, taşlanabilir, boyanabilir ve güçlü yapıştırıcılar (Örneğin Evobond 502 Süper Yapıştırıcı veya Vodabond 2K Yapıştırıcı) ile yapıştırılabilir. Yüzeyi pürüzsüzleştirmek için aseton ile işlem yapılamaz.
PLA Plus, son yıllarda geliştirilmiş bir organik biyopolimerdir. ABS’in sahip olduğu dayanıklılığa yakın ve PLA’ya kıyasla kopma uzaması (Elongation at Break) değeri yaklaşık 4 kat daha yüksek olan bu yeni malzemeyi 3D modelleriniz için kullanabilirsiniz.
ABS ile üretilmiş 3D modeller daha güçlü ve darbeye karşı daha dayanıklıdır. Bu yüzden, mekanik parçalarda ve değişken hava koşullarına karşı kullanılması tavsiye edilir. ABS, PLA’ya göre daha esnek olduğundan dolayı basınç uygulandığında dayanma süresi daha fazladır. Ayrıca, ABS’nin işlenmesi daha kolaydır. Üretilen üç boyutlu modeller kesilebilir, törpülenebilir, taşlanabilir, boyanabilir ve güçlü yapıştırıcılar (Örneğin; Evobond 502 Süper Yapıştırıcı veya Vodabond 2K Yapıştırıcı) ile yapıştırılabilir. ABS kullandığınız modellerinizin yüzeylerini pürüzsüz ve parlak yapmak için aseton ile işlemden geçirebilirsiniz.
ABS Plus, yeni geliştirilmiş bir termoplastik malzemedir. Laboratuvar testlerine göre ABS’ye kıyasla daha dayanıklıdır ve yine ABS’den yaklaşık 4 kat daha fazla kopma uzamasına sahiptir.
PLA, PLA Plus, ABS ve ABS Plus – Mekanik Özellikleri | ||||
Mekanik Özellikler | PLA | PLA Plus | ABS | ABS Plus |
Tensile Strength (MPa) | 65 | 60 | 41 | 39.4 |
Elongation at Break (%) | 7.5 | 29 | 8.2 | 30 |
Bending Strength (Mpa) | 97 | 87 | 63 | 68 |
Bending Modulus (MPa) | 3600 | 3672 | 2200 | 2443 |
3D Basımdaki Kolaylık Olarak ABS ve PLA Karşılaştırması
3D yazıcı konusuna yeni olan kullanıcılar için PLA daha uygundur. 3D printer için basım sırasında en çok yaşanan sorunlardan biri eğilme/kalkmadır. Bunun nedeni, basım sırasında ilk katmanlardaki malzemenin soğumasından dolayı malzemenin büzülerek yataktan ayrılması ve diğer katmanları etkilemesidir. Bir diğer sorun ise basılan parçanın üst katmanlarında çatlaklar oluşmasıdır. ABS kullanırken bu sorunlarla karşılaşmak daha olasıdır. Bu nedenle, ABS ile yüksek bir basım kalitesi yakalayabilmek için birkaç basım denemesine ek olarak 3d printer için uygun ince ayarların yapılması gerekmektedir.
PLA malzemelerde ABS’lerde olduğu gibi ilk katmanlarda kalkma ve daha sonraki katmanlarda çatlama sorunları ile karşılaşılmamaktadır. Ayrıca, PLA ile basılan parçayı ABS’ye nazaran yataktan daha kolay ayırabilirsiniz. ABS basım için daha yüksek sıcaklığa ihtiyaç duyar. İlk katmanlarda kalkma ve sonraki katmanlarda çatlama sorunları sıkça karşılaşılmaktadır. Bu sorunları aşmak için yatağa yapışma türü olarak Raft seçilmelidir ve fan ile aşırı soğutmadan kaçınılması gerekmektedir. 3D yazıcı için yatak yapıştırıcısı önerileri olarak, PLA kullanımında ilk katmanlar için UHU ve saç spreyi yardımcı olurken, ABS’de ise daha pahalı olan kapton bant ve BuildTakTM, veya daha kolay ve ucuz bulabileceğiniz güçlü saç spreyi önerilmektedir. Ancak, kapton bantın yapıştırması zahmetlidir.
Gaz ve Koku
Polimer malzemeler ile üretimlerde genellikle bir koku hissedersiniz. Bu koku, kullandığınız malzemeye ve basım sıcaklığına göre değişmektedir. Örneğin; PLA’da bazı markalarda baharat kokusu alırken, bazı markalarda şekerimsi veya waffle gibi bir koku alırsınız. ABS’de ise kötü bir plastik kokusu gelebilmektedir. Bu plastik kokusuna uzun süre maruz kalındığında baş ağrısı ve bulantı yaşanabilmektedir. Bu nedenle, olabildiğince PLA ve PLA tabanlı filamentler kullanılmalıdır. Eğer ABS kullanmanız zorunlu ise tamamen kapalı bir sisteme sahip ve filtresi olan 3d printer kullanmanızı önermekteyiz.
Doğada Çözünme ve Dayanıklılık
PLA organik biyopolimer bir malzemedir ve bitkilerden yapılmaktadır. Bahçenizde olmasa da şehirlerde gübre olarak kullanılıp doğada parçalanabilir. ABS biyopolimer olmadığı için doğada parçalanamaz, ancak yine de kolayca geri dönüştürülebilir.
Ayrıca geliştirmekte olduğumuz polimer filament dönüşüm makinesi sayesinde atık PLA, ABS ve günlük hayatınızda kullandığınız pet şişeleri ve kapakları geri dönüştürüp 3D yazıcı ile kullanmanız çok yakında mümkün olacak.
PETG Filamenti
PETG (Polyethylene Terephthalate Glycol-modified), termoplastik bir malzemedir. Meşrubat, yiyecek ve içecek kapları, mutfak gereçleri, kurabiye kalıpları ve sentetik fiber gibi kullanım alanları vardır. ABS ve PLA’ya alternatif olan PETG, ABS’den daha güçlü ve esnek bir yapıya sahiptir. Basımı PLA gibi kolaydır ve tamamen geri dönüştürülebilir.
PETG Filamenti Temel Özellikleri
- Yüksek sertliğe sahiptir, dayanıklıdır, darbelere karşı dirençlidir ve hafiftir.
- ABS ve PLA’dan daha esnektir.
- Aseton ile çözümlenemez.
- Yiyecek ve içecekler, yemek kapları için kullanılabilir.
- Basım sıcaklığı genellikle 220°C–250°C arasındadır.
- Soğuma esnasında kalkma ve çatlama sorunları ile çok az karşılaşılır.
- Yatak sıcaklığı 60°C–70°C arasında önerilmektedir.
- Katmanlar iyi bir şekilde yapışır.
- Güzel çıktılar alabilmek için sıcaklık ve yatak kalibrasyonu ayarlarının dikkatli bir şekilde yapılması gerekebilir.